Η Θεωρία της ευρωπαϊκής μουσικής πραγματεύεται όλες εκείνες τις βασικές μουσικές έννοιες που χρειάζεται να γνωρίζει κανείς είτε για να ξεκινήσει την ενασχόληση με τα ανώτερα και ανώτατα θεωρητικά μαθήματα, είτε για να εντρυφήσει στην μελέτη οποιουδήποτε μουσικού οργάνου. Γι αυτό και κατατάσσεται στην κατηγορία των υποχρεωτικών μαθημάτων.
Η Θεωρία χωρίζεται σε τρεις κύκλους σπουδών, που μπορούν είτε να χωριστούν σε 3 διδακτικά έτη είτε μπορούν να γίνουν σε ταχύρρυθμο τμήμα η και ιδιαίτερο μάθημα με υπολογιζόμενο ως ελάχιστο χρόνο 1,5 διδακτικό έτος που σημαίνει μια κανονική διδακτική χρονιά και μια θερινή.
Θεωρία μουσικής σύμφωνα με τον Μάριο Μαυροειδή στον πρόλογο του βιβλίου του «Οι μουσικοί τρόποι στην Ανατολική Μεσόγειο», είναι η προσέγγιση με σκοπό την αποσαφήνιση των βασικών εννοιών και στην συνέχει η εμπέδωση του αντικειμένου με την συγκριτική και παράλληλη μελέτη μουσικών συστημάτων χωρών που παρουσιάζουν πολιτιστικές συγγένειες όσο και διαφορές.
Τα δύο σημαντικότερα Θεωρητικά συστήματα είναι το Ευρωπαϊκό και το βυζαντινό σύστημα μουσικής. Και τα δύο έχουν τις ρίζες τους στην «Κατανομή Κανόνος», ένα έργο του γεωμέτρη Ευκλείδη, μέσα απ της διατυπώσεις του προαναφερθέντος προέκυψε η κλίμακα , το κύριο συστατικό των μουσικών συστημάτων, που έχει ασκήσει την μεγαλύτερη επιρροή στις μουσικές διαπραγματεύσεις από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας και ονομάζεται Πυθαγόρεια σκληρή διατονική.
Η Θεωρία της ευρωπαϊκής μουσικής, μελετά το συγκερασμένο σύστημα μουσικής που δημιουργήθηκε και αναπτύχθηκε στις χώρες τις κεντρικής Ευρώπης την περίοδο του μεσαίωνα.
Η δημιουργία της κλίμακας, οι διαστημικές σχέσεις των φθόγγων, με την χρήση των αλλοιώσεων η χωρίς, οι συγχορδίες ως αρχή του πολυφωνικού συστήματος είναι κάποια απ τα στοιχεία που επεξεργάζεται η Θεωρία της μουσικής του ευρωπαϊκού γίνεσθε. Πάνω σ΄ αυτό το τονικό σύστημα στηρίχθηκαν οι τρείς μεγάλες μελέτες που περιγράφουν τα κύρια χαρακτηριστικά του τρόπου μουσικής σκέψεις τριών εποχών που διαδέχονται χρονικά η μια την άλλη και της αναφέρω με χρονική συνέχεια: αντίστιξη, αρμονία, φούγκα. Οι τρείς αυτές μελέτες αποτελούν την συνεπτυγμένη γνώση των κανόνων που προκύπτουν λόγω της επανάληψης τους.
Η γνώση των τριών αυτών διαφορετικών τρόπων μουσικής σκέψεις οδηγούν στην απόκτηση των ομώνυμων πτυχίων αναγνωρισμένων απ’ το Ελληνικό κράτος . Κύριο χαρακτηριστικό της ευρωπαϊκής θεωρίας μουσικής είναι η πολυφωνικότητα, ενώ χρησιμοποιείτε για οργανικές και φωνητικές μουσικές δημιουργίες.
Η βυζαντινή μουσική, Θρησκευτικού κυρίως χαρακτήρα, αποτελεί τον θεμέλιο λίθο του μουσικού τρόπου σκέψης και έκφρασης ολόκληρης της ανατολής. Εκεί δημιουργήθηκαν και αναπτύχθηκαν απ την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα τρεις σημαντικοί μουσική πολιτισμοί Ο Βυζαντινός, Ο Τούρκικος, ο Αραβικός και οι τρείς έχουν τις ρίζες τους τους στην αρχαία ελληνική μουσική.
Η θεωρία της Βυζαντινής μουσικής ,μια ασυγκέραστης μουσικής σκέψης πραγματεύεται τις διαστηματικές σχέσεις 7 φθόγγων. Γεννήθηκε και άνθισες την περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Δημιουργήθηκε για να αποτυπώσει κυρίως φωνητική μουσική στην πορεία χρησιμοποιήθηκε και για οργανική μουσική κυρίως για όργανα που μπορούν να αποδώσουν ασυγκέραστη μουσική. Είναι μονοφωνική μουσική με χρήση ισοκράτη.
Όποιος επιλέξει να ασχοληθεί με κάποιο απ τα προαναφερθέντα μουσικά συστήματα, θωρείτε απαραίτητη η θεωρητική του κατάρτιση και η γνώση της Θεωρίας της μουσικής που θέλει να εντρυφήσει. Είναι αυτονόητο πως για να μπορεί να επικοινωνήσει στην γλώσσα της μουσικής θα πρέπει απαραίτητα να γνωρίζει και τον κατάλληλο κώδικα επικοινωνίας.
Πολλοί στις μέρες μας ιδίως για όργανα που ανήκουν στις τάξεις των παραδοσιακών και λαϊκών συστημάτων μουσικής, θεωρούν περιττή την γνώση της Θεωρίας μουσικής.
Μέγιστο λάθος, κι ο λόγος απλός, σε ένα μουσικό σύστημα που δεν έχεις πλούσια βιβλιογραφία, θα πρέπει ο σπουδαστής για να μπορέσει να αντιληφθεί τις οδηγίες του διδακτικού προσωπικού, σε τονικό, ρυθμολογικό και τεχνικό επίπεδο, να γνωρίζει τον κώδικα επικοινωνίας που δεν είναι άλλος απ τη γνώση της Θεωρίας μουσικής.
